Op twee momenten in het jaar regent het in mijn shiatsupraktijk telefoontjes en mailtjes van mensen die een afspraak willen maken: de zomervakantie en de kerstvakantie. Ik ben zo moe en futloos, schrijven ze, en ik heb pijn in mijn hoofd, in mijn schouders, in mijn rug, in mijn heupen etc. Ze komen tot de conclusie dat ze er iets aan moeten doen. Gelukkig.
Maar hoe komt het dat deze hausse aan afspraakverzoeken zo duidelijk in vakantietijd plaatsvindt? Het antwoord is: ontspanning. Opeens voelen we ons lijf weer. Dat arme, uitgeperste lijf dat al tijden roept om aandacht of (erger nog) gestopt is met roepen omdat het toch zinloos is. Verstoken van drukte en werk om hen af te leiden, horen en voelen mensen de signalen van hun lichaam weer en dan schrikken ze en denken: ik moet hier iets aan doen.
Eigenlijk is het vreemd dat iemand zo druk kan zijn en zo hard kan werken terwijl hij zo moe is. We zijn tot enorm veel in staat en bezitten blijkbaar grote reserves. Ik leg dit proces altijd uit met een metafoor:
onze energie – ons vermogen om in actie te komen en iets te doen – is als een kampvuurtje. Dat vuurtje bestaat uit twee delen: hout en vlammen. De vlammen geven de warmte, de energie. En als we een mooi, stevig en helder vuur hebben, voelen we ons energiek. De vlammen doven natuurlijk, gewoon omdat het hout verteerd wordt door het vuur. Om onze energie op peil te houden is het daarom van belang dat we het vuur onderhouden: zo nu en dan wat as wegvegen en een nieuw blok erop leggen. Dit doen we door onze geest af te sluiten van prikkels, Â gezond te eten en te rusten. Alles wat ons doet ontspannen is goed: slapen, yoga, mediteren, door de natuur sloffen. Langzaam, lui en prikkelarm. Zo houden we het vuurtje gaande.
Op sommige momenten hebben we echter meer energie nodig dan ons vuurtje levert, om aan de eisen van onszelf of de buitenwereld te voldoen. We moeten een nacht doorhalen om iets af te krijgen, of slaan al 3 weken de lunchpauze over en eten snel een boterham achter de computer. We stoken dan het vuur even flink op om genoeg energie te hebben. Het is alsof we een scheut olie op het vuur gooien. Dit geeft voor een korte periode veel energie, maar de basis van ons vuur (het hout) verbrandt veel sneller en dus zullen we ook meer moeten rusten. Zelden gunnen we onszelf hier de tijd voor met als gevolg een vicieuze cirkel van steeds meer olie op het vuur en steeds minder hout. Dit gaat gepaard met ongemakken zoals slaapklachten, onrust en frustratie, pijnklachten, ontstekingen en vermoeidheid. Totdat al het hout op is, dan hebben we een burn-out.
Olie op het vuur gooien doen we op drie manieren: drugs (alcohol, sigaretten etc.), opwekkende voeding (koffie, chocola, energydrinks, pittig eten) en met onze geest die ons opzweept (niet zeuren, doorgaan!).
In een tijd waarin we zoveel moeten en waarin het tempo van leven zo hoog ligt, kunnen we bijna alleen maar functioneren met olie op het vuur. Continue zwepen we onszelf en elkaar op en werken hard, hebben een druk sociaal leven en laten geen moment onbenut om ‘iets nuttigs’ te doen. En als iemand ons vraagt hoe het met ons gaat dan antwoorden we trots: ‘druk!’. Dat is niet duurzaam, we verbranden onze voorraden te snel. En dat voelen we… iedere vakantieperiode.
Als we moe zijn, en we onze reserves zo uitputten, staan we niet graag stil bij ons lichaam. Zo gauw we dat doen, horen we immers haar geklaag. Hierdoor sluiten we ons af van de signalen die het lichaam geeft en dit berooft ons van onze intuïtie en gevoel van zingeving. Juist in ons lijf kunnen we voelen dat bepaalde keuzes de juiste zijn, of ervaren we de zin van onze acties. Daarom is het belangrijk om de relatie met het lichaam te herstellen, zodat je met je volledige lijf ‘ja’ kunt zeggen en achter je besluiten kunt gaan staan  – en die overtuigend weet te uiten.
In het Voel Jezelf programma is het doel om dit contact met je lichaam te herstellen en te leren benutten. Dit betekent vaak dat we eerst moeten stoppen met olie op het vuur gooien en de vicieuze cirkel moeten doorbreken van steeds maar doorgaan. Je leert actief te ontspannen en ontdekt de signalen die je lichaam je geeft. Daar naar luisteren is vaak confronterend. Maar het is ook enorm leerzaam, en zorgt ervoor dat je steeds beter de balans tussen het hout en het vuur weet te bewaren.
Op verzoek van VanBinnen geschreven door Floris Lemmen (shiatsu-praktijk De Twaalf Sprengen), een van onze partners en experts in het persoonlijk leiderschapsprogramma Voel Jezelf.