Na een drukke werkdag met mooie en zinvolle ontmoetingen, wil ik het liefst ‘s avonds thuis zijn met mijn gezin. Samen eten, de dag doornemen en de dag afsluiten met voorlezen. Naast deze behoefte aan intense verbondenheid met mijn geliefden, heb ik tegelijkertijd ook een sterke behoefte aan alleen zijn. Het actief zorgdragen voor mijn alleenheid is voor mij van grote betekenis en waarde. Het is bij uitstek een mooie gelegenheid om mijn geest tot rust te brengen. Hiermee schep ik ruimte voor datgene wat zich wil aandienen of mij wil komen ‘toevallen’. Bijvoorbeeld in de vorm van een zinnig idee, een verhelderend inzicht of een persoonlijke bewustwording. Soms dient er zich niets aan en geniet ik alleen van de stilte.
Enkele persoonlijke voorbeelden van het creëren van alleenheid zijn: een avondje in bad, een dag naar de sauna, een wandeling langs de Waal of een reflectieweekend in een trekkershut. En het is vaak zo dat de mooiste dingen in het leven gratis zijn. Maar als je daadwerkelijk de kwaliteit van je leven wilt vergroten, dien je dit structureel voor jezelf te organiseren. Iets wat wel enige moeite en discipline vereist. Ook het uitleggen aan mijn naasten waarom dit zo belangrijk voor mij is, is vaak noodzakelijk om ze te laten begrijpen waarom ik hier een beter mens van word. Paradoxaal genoeg investeren veel mensen wel in het onderhoud van hun ‘kostbare’ bezittingen (denk aan hun huis of hun auto), maar investeren ze weinig tijd, energie en aandacht in het cultiveren van de kwaliteit van hun eigen leven. Of bezitten ze wel de vaardigheden om complexe projecten te managen, maar vergeten ze deze kwaliteit toe te passen op zichzelf.
Bronnen aanboren
Aangekomen bij de Trekkershut op de Veluwe drentel ik wat rond mijn huisje, maak groene thee voor mezelf, mediteer wat, zet krabbels in mijn notitieboekje, staar naar buiten en lig op mijn yogamat. Ik reflecteer, ik land in mijn lichaam en doorvoel wat zich aandient. Ik ben alleen – het soort alleen dat niet eenzaam en verdrietig is, maar verrukkelijk, heilzaam en voedend. De Engelsen noemen het solitude en hier is mijns inziens eigenlijk geen goed Nederlands woord voor.
Mensen in mijn nabijheid die voor het eerst mijn voornemen voor mijn solo quest hoorden, keken me soms met opgetrokken wenkbrauwen aan, vroegen of het wel goed met me ging. Nog steeds vragen sommigen zich af hoe ik in hemelsnaam de tijd doorbreng in mijn alleenheid. Ze vragen zich af of ik wellicht een borrel wil komen halen! Het is goed bedoeld natuurlijk en lief. Soms vind ik dit sociale ook heerlijk en duik ik weltevreden in mijn vriendenkring als een varken in een modderpoel. Maar laten we wel wezen, deze reactie zegt natuurlijk ook iets over de collectieve angst voor eenzaamheid.
We hebben allemaal een aangeboren angst voor verlating. Het is de menselijke biologische imprint van ons veilig voelen in verbondenheid met elkaar. Maar als we het alleen-zijn gelijkstellen met de angst voor afwijzing en uitsluiting, dan missen we de weldadige, vruchtbare effecten van zelfgekozen afzondering. Bepaalde bronnen kun je (mijns inziens) alleen aanboren als je op jezelf bent. Je regelmatig afzonderen, maakt je geest kalmer en scherper. Je kijk op de wereld wordt onafhankelijker ten opzichte van de heersende opvattingen, je staat er losser van.
In de stilte laat je innerlijke stem zich horen en als je er maar goed genoeg naar luistert, dan zal deze ook gaan klinken, terwijl je in verbondenheid bent met anderen.
Door: Ivo van Dinteren